RSS

ประวัติต้นศรีมหาโพธิ์ทั้ง ๔

28 May

ต้นศรีมหาโพธิ์

ต้นไม้ที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ จะถูกเรียกว่าต้นโพธิ์ (โพธิ แปลว่า รู้) ครับ

พระพุทธเจ้าของเรา ท่านตรัสรู้ใต้ต้นอัสสัตถะ หรือ  อัศวัตถ์   (ชื่อวิทยาศาสตร์  Ficus religiosa) ซึ่งต้นไม้ต้นนี้ ได้เกิดขึ้นมาพร้อมกับพระพุทธเจ้า ถือว่า 1 ใน 7 สหชาติของพระพุทธเจ้า (สหชาติ คือ ผู้ที่เกิดพร้อมๆกับพระพุทธเจ้า)

ซึ่งต้นที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้นี้ จะได้รับชื่อเป็นพิเศษว่า “ต้นศรีมหาโพธ์ิ” อยู่ที่พุทธคยา ซึ่งจนถึงทุกวันนี้ ได้มีแล้ว 4 ต้นด้วยกัน (คือต้นเก่าตายไป ได้เอาหน่อจากต้นเดิมมาปลูกใหม่ ให้คนได้สักการะบูชากันต่อไป)

……………………………………………………………………………….

ต้นศรีมหาโพธิ์ ต้นที่๑

ต้นโพธิ์ต้นแรก เป็นสหชาติเกิดขึ้นพร้อมกับวันที่พระโพธิสัตว์ประสูติ   ตามพุทธประวัติ กล่าวว่าสหชาติ มี ๗ ประการ  คือ กาฬุทายีอำมาตย์,  ฉันนะ, อานนท์พุทธอนุชา, พระนางพิมพา,  ม้ากัณฑกะ,  ขุมทรัพย์ ๔ มุมเมือง, ต้นอัสสัตถะพฤกษ์ (ต้นโพธิ์)

ต้นโพธิ์ต้นนี้ มีอายุจนถึงยุคพระเจ้าอโศกมหาราช (พุทธศตวรรษที่ ๒) ซึ่งพระเจ้าอโศกท่านรักและเคารพต้นโพธิ์นี้มาก ท่านได้เข้าไปเคารพสักการะบูชาต้นโพธิ์นี้ตลอด จนทำให้พระมเหสีไม่พอใจ พระมเหสีจึงสั่งให้คนไปทำลายต้นโพธิ์ต้นนี้และ ต้นโพธิ์ก็ได้ตายลง

ต้นศรีมหาโพธิ์ต้นที่ ๑ มีอายุได้ประมาณ ๓๔๒ ปี

ต้นศรีมหาโพธิ์ ต้นที่๒

หลังจากต้นแรกดั้งเดิมได้ตายลง พระเจ้าอโศกท่านก็เสียใจมาก จนถึงขั้นเป็นลมสลบไปเลย

ท่านเสียใจมาก เลยสั่งให้คน เอาน้ำนมโคมารด ตรงที่เคยเป็นต้นโพธ์ิทุกวัน และ ท่านก็อธิฐานขอให้มีหน่อโพธิ์งอกขึ้นมา ซึ่งตำนานก็เล่าว่า ได้เกิดมีปาฏิหารย์มีหน่อแทงยอดขึ้นมา และ พระเจ้าอโศกก็ได้นำมาปลูกเป็นต้นที่ ๒

ต้นโพธิ์ต้นที่ ๒ มีอายุยืนมาจนกระทั่ง ถึงยุคของกษัตริย์ที่นับถือศาสนาฮินดู กษัตริย์นี้ได้ส่งให้คนมาโค่นทำลายต้นโพธิ์ทิ้ง ทั้งยังสั่งให้ทำลายพระพุทธรูปทั้งหมดในวิหาร แต่ว่าอำมาตย์ที่เป็นชาวพุทธนั้น ไม่กล้าทำลายพระพุทธรูป เลยทำได้แต่เอาปูนมาโบกทับเฉยๆ

ต้นศรีมหาโพธิ์ต้นที่ ๒ มีอายุได้ประมาณ ๘๗๑ ปี

ต้นศรีมหาโพธิ์ ต้นที่ 

หลักจากนั้นไม่นาน พระเจ้าปูรณวรมา กษัตริย์ชาวพุทธให้ขึ้นครองราช ท่านเสียพระทัยที่ได้เห็น
ต้นพระศรีมหาโพธิ์ถูกทำลายล้มลง ก็ได้สั่งให้คน ค้นหน้าหน่อของต้นศรีมหาโพธิ์ ซึ่งได้ค้นพบหน่อที่ใต้บริเวณต้นศรีมหาโพธิ์เดิม ท่านจึงให้ปลูกสิ่งก่อสร้างดูแลต้นโพธิ์นี้

ภายหลังศาสนาพุทธได้เสีื่อมไปจากอินเดีย ต้นศรีมหาโพธ์ิก็ถูกละเลยทอดทิ้ง

ต้นศรีมหาโพธิ์ต้นที่ ๓ มีอายุได้ปรมาณ ๑๒๕๘ ปีก็ตายลงตามกาลเวลา 

ต้นศรีมหาโพธิ์ ต้นที่

หลังจากที่ศาสนาพุทธถูกลืมเลือนไปจากอินเดียร่วม ๘๐๐ ปี

ในปี ๒๔๔๓ เซอร์อเล็กซานเดอร์ คันนิ่งแฮม นักโบราณคดีชาวอังกฤษ ได้ขุดค้นพบพุทธสถานหลายแห่ง ท่านก็ได้เดินทางไปที่พุทธคยา และพบว่าต้นพระศรีมหาโพธิ์ได้ล้มลงแล้ว แต่โชคดีมาก (เป็นบุญของชาวพุทธ) ที่มีหน่อโพธิ์งอกอยู่ ที่บริเวณใต้ต้นเดิมเดิม ๒ หน่อ

หน่อแรก(สูง ๖ นิ้ว) ได้นำมาปลูกไว้ที่บริเวณต้นเดิม อีกหน่อ(สูง ๔ นิ้ว)ได้แยกไปปลูกทางด้านทิศเหนือ ห่างกัน ๒๕๐ ฟุต

หน่อที่ ๔ นี้ ยังคงยืนต้นตั้งมาตั้งแต่ปี ๒๔๔๓ จนถึงปัจจุบัน

……………………………………………………………………………….

ต้นอานันทโพธิ์

จริงๆแล้ว ยังหน่ออื่นๆของต้นศรีมหาโพธ์ิอีกครับ ที่ถูกแยกย้ายนำไปปลูกยังที่ต่างๆให้คนได้บูชา ที่สำคัญก็ได้แก่ ต้น”อานันทโพธิ์”

ต้นอานันทโพธิ์

ที่มาของต้นอานันทโพธิ์ เกิดจากว่า ในสมัยพุทธกาล ชาวเมืองสาวัตถีมีความเลื่อมใสในธรรมะ ประสงค์จะเฝ้าเคารพบูชาพระพุทธเจ้าตลอดเวลาทุกวัน แต่ก็เป็นไปไม่ได้เพราะพระพุทธเจ้าต้องเสด็จไปยังเมืองต่างๆ

พอเรื่องนี้ทราบถึงพระอานนท์ พระอานนท์ก็นำเรื่องนี้ไปกราบทูลพระพุทธเจ้า ซึ่งพระพุทธเจ้าท่านก็อนุญาตให้นำกิ่งโพธิ์จากพุทธคยามาปลูก เพื่อให้ประชาชนได้บูชา 

เมื่อได้กิ่งโพธิ์มาปลูกแล้ว ชาวเมืองก็ขนานนามต้นนี้ว่า อานันทโพธ์ิ

ต้นอานันท์โพธิ์นี้ยังคงยืนต้นมาจนถึงปัจจุบัน … ถือว่าเป็นต้นโพธิ์ที่อายุยืนที่สุดในโลก

……………………………………………………………………………….

อ้างอิง
 
 

Tags: , ,

Leave a comment